In september 2010 startte Thijs Swinkels zijn Brownies&downieS avontuur. Vanaf dag 1 is dit zo’n groot succes dat hij inmiddels 52 franchise vestigingen in Nederland heeft, 1 in België en 1 in Zuid-Afrika.

Dankbaarheid en vriendschap

Het concept is nu acht jaar later een volwassen formule van een lunchzaak waar mensen met het een beperking werken en een afstand hebben tot de arbeidsmarkt. Thijs denkt terug: “Ik wilde tijdens mijn Cios opleiding heel graag bij een revalidatiecentrum stage lopen omdat ik daar zelf goede ervaringen mee had toen ik mijn kruisbanden scheurde. Die stageplek kon ik op mijn buik schrijven, want daar moet je hbo-student voor zijn. Mijn mentor stelde voor stage te gaan lopen bij speciaal onderwijs. Ik wilde niet in een gymlokaal staan en had niets met die doelgroep. Tóch gaf ik het een kans,” denkt Thijs terug. Een keuze waar hij iedere dag blij om is. “Binnen een dag was ik bevangen door de doelgroep. Die dankbaarheid en vriendschap die ik kreeg, is onbeschrijflijk. Ik had binnen een week dertig nieuwe vrienden die voor me door het vuur gingen en ik voor hen.” Thijs volgde –bij wijze van uitzondering- ook zijn tweede stage in het speciaal onderwijs en ging als vrijwilliger met de jongens en meiden mee op zomerkamp.”

Toffe werkplek

“Terugkijkend op mijn studietijd had ik twee onvergetelijke samenwerkingen: met kids uit het speciaal onderwijs en tijdens mijn bijbaan in de horeca. Mijn werk is een combinatie geworden van deze twee ervaringen: een horecazaak met kanjers. Dat paste mooi bij mijn wens te ondernemen én iets terug te doen voor de maatschappij. En daarmee aan mezelf,” verduidelijk Thijs, “want ik heb een toffe werkplek voor mezelf gecreëerd.” Binnen twee jaar had hij behalve een eigen vestiging in Veghel een tweede zaak in Sint Oedenrode. Daarna vroeg een vriend om hem te helpen zo’n zelfde zaak op te starten en ontstond de franchise formule zoals deze er nu staat. Thijs wil uiteindelijk doorgroeien naar 75 vestigingen.

Doorbutsen

Als het druk is, moeten de kanjers soms hard werken of ‘doorbutsen’ zoals Thijs het noemt. Dat kan de doelgroep volgens hem prima aan. “Mensen met een beperking werken net als ieder ander graag hard,” weet Thijs. “Wanneer je de kanjers de juiste structuur biedt en hen stuurt waar nodig, kunnen zij meer dan wij denken. Hard werken hoort er bij. Het is geweldig om te zien dat hier ook onder druk gepresenteerd wordt.”

Krijgen en geven

“De doelgroep is zo puur en dankbaar dat ik ze vanzelf meer wil leren. Dat geeft mij ook voldoening en motiveert me ermee door te gaan. Doordat ik iets van ze krijg, geef ik automatisch terug.” Thijs vindt het lastig onder woorden te brengen wat deze doelgroep met hem doet. “Het is emotie. Ik wil ze vanuit passie en ondernemerschap verder helpen.” Bij Brownies&downieS Veghel werkte een jongen die een hersenvirus had die weer het arbeidsproces in wilde. Hij vergat bijna álles. Ik heb hem wel 2000 keer uitgelegd hoe je een appel moet schillen. Iemand zonder beperking leg ik iets hooguit twee keer uit en dan is mijn geduld op. Niet bij deze doelgroep. Omdat ze zó graag willen en zó goed proberen, is het me nog nooit te veel geweest.”

Dirk Kuijt Foundation

Thijs staat in nauw contact met ouders van de doelgroep. “Zij zijn altijd welkom hier. Hun kind en zij staan centraal bij Brownies&downieS”. Ook met franchisenemers heeft hij veel gesprekken. Ik ben continu bezig mijn visie en missie te verspreiden. Het is niet de bedoeling dat ondernemers denken: ‘Zo ik heb vijftien kanjers in de zaak en aan de slag’. Zodra het mogelijk is, moeten de jongens en meiden doorstromen naar regulier werk. Dat lukt ook af en toe,” vertelt Thijs trots die zoveel meer biedt dan een werkplek. Zo heeft hij ook een nauwe samenwerking met de Dirk Kuijt Foundation. “We vinden het belangrijk dat mensen met een beperking bewegen. Ze ervaren dan zelf hoe goed ze zijn in sporten. We proberen voor de doelgroep iets te doen aan overgewicht. En we organiseren bijvoorbeeld ook samen sportdagen.”

Academie starten

Thijs roept vaak: “In een ideale wereld hoeft Brownies&downieS niet te bestaan.” Hij licht toe: “Waarom een heel concept bedenken rondom mensen met een beperking? In een lunchroom accepteren we mensen met een beperking, maar waarom niet in een kledingzaak of bij een bloemist Onder de consumenten moet de grootste verandering plaatsvinden. Het gaat erom dat je goed geholpen wordt, door mensen met of zonder beperking.” Thijs vindt het gek dat mensen die het hardste onderwijs nodig hebben omdat ze een lager IQ hebben, het minst worden geschoold. “Kinderen met een beperking gaan tot hun achttiende naar speciaal onderwijs en daar stopt het. Ze gaan werken in de horeca, bij een zorgboerderij of bij een hoveniersbedrijf. Dat ga ik veranderen! Ik wil een academie starten.” Thijs benadrukt: “Ik ben niet de godfather van de verandering in Nederland. Ik wil gewoon iets doen aan het opleidingsniveau van mensen met een beperking. Ik wil ze klaarstomen voor kok of assistent automonteur. Als iemand met autisme eenmaal weet hoe een auto in elkaar zit, is deze goud waard. Daarom wil ik ze –al dan niet vanuit Brownies&downieS- door laten groeien naar de reguliere arbeidsmarkt.”

Accepteren en ondersteunen

Thijs heeft samen met Avans een haalbaarheidsonderzoek verricht naar zijn plannen voor een academie. Met de gemeente Veghel kijkt hij nu verder. Financiën zijn nodig, maar Thijs wil niet afhankelijk zijn van subsidies. Hij is bezig met een businessmodel waarbij lokale ondernemers aan kunnen haken. “Als de Mercedes dealer uit de buurt iemand met een beperking accepteert en ondersteunt, draagt deze gelijk een steentje bij aan maatschappelijk verantwoord ondernemen. Laat ons maar de opleider zijn en dan hoop ik van harte dat we met elkaar deze handschoen oppakken en wij over 20 jaar niet meer nodig zijn.”